دانشکده پرستاری

باسمه تعالي

«آنکه پژوهش را استمرار نمی بخشد از درک دانش بی نصیب است.» حضرت علی (ع)

هر ساله مراسم هفته پژوهش در نیمه دوم آذر در سراسر کشور برگزار می گردد.

امسال به علت تقارن 25 آذر ( روز پژوهش ) با ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدا...الحسین (ع) مراسم از روز 4 الی 9 دیماه برگزار می شود.

ضرورت امر تحقيقات در دنياي امروز بر كسي پوشيده نيست از اين رو آنچه بايد به آن پرداخته شود هدفمند كردن و استمرار امر تحقيقات و بهره برداري بهتر از آن است. بر اين اساس ابتدا بايد بستر مناسب جهت امور فوق الذكر فراهم گردد. چرا كه بدون وجود چنين بستري ، فعاليتهاي تحقيقاتي منحصراً به يك سري فعاليتهاي مقطعي و بي ثمر خلاصه مي شود. به عنوان نمونه وجود سياست بلند مدت و مستمر در امر تحقيقات ، استفاده از نيروهاي متخصص و كارآمد و همچنين تامين رفاه اجتماعي اين نيروها در ابعاد معنوي و مادي و ... مي تواند بستر مناسب جهت امر تحقيقات و استفاده از پتانسيل هاي بالقوه جامعه را جهت شكوفايي اقتصادي فراهم آورند.

تعريف پژوهش:

پژوهش، به معناي عام، بررسي يا كاوشي سخت كوشانه و به معناي خاص، تحقيق و تجربه‌اي جامع با هدف‌ كشف واقعيت‌هاي نو و تفسير درست اين واقعيت‌ها، تجديد نظر در نتيجه‌گيري‌ها، نظريه‌ها و قوانين پذيرفته شده در پرتو واقعيت‌هاي كشف شده و به كارگيري عملي نتيجه‌گيري‌ها، نظريه‌ها و قوانين جديد است. در معنايي ديگر، پژوهش فرايند رسيدن به راه حل‌هاي قابل اطمينان از طريق گردآوري، تحليل و تفسيرداده‌ها به گونه‌اي برنامه‌ريزي شده و نظام‌منداست.

اهميت پژوهش:

پژوهش يكي از اساسي‌ترين نيازها براي نيل به پيشرفت و توسعة همه جانبة يك كشور است و قدرت و استقلال هر كشوري بر پژوهش و توليد علم استوار است. بنابر اين نوع و سطح فعاليت‌هاي پژوهشي يکي از شاخص‌هاي اصلي توسعه و پيشرفت محسوب مي‌شود. موفقيت در تمام فعاليت‌هاي مربوط به توسعه از جمله صنايع، کشاورزي و خدمات به نحوي به گسترش فعاليت‌هاي پژوهشي بستگي دارد. پژوهش يکي از محورهاي مهمي است که ضامن پيشرفت و توسعة پايدار در هر کشور به شمار مي‌آيد. اگر پژوهشي صورت نگيرد، دانش بشري افزايش نخواهد يافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. بدون انجام پژوهش، امور آموزشي نيز از پويايي و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود. ازاين رو يكي از عوامل اساسي پيشرفت در كشورهاي توسعه يافته، توجه خاص به امر پژوهش است. اصولاً پيشرفت و توسعه، ارتباط مستقيمي با تحقيقات علمي دارد و رشد و توسعة كشورهاي پيشرفته در نتيجة سرمايه‌گذاري در بخش پژوهش است. حجم وسيع پژوهش‌هاي علمي در كشورهاي توسعه يافتة صنعتي گوياي اين واقعيت است. .

مقام معظم رهبری در این مورد می فرمایند: «... بدون تحقیق، بدون نوآوری، بدون ژرف‌یابی، در هیچ مقوله‌ایی انسان نمی‌تواند به هدف های والا دست پیدا کند. اگر این نوآوری یعنی این ژرف‌یابی و تحقیق و پژوهش اگر نباشد، نتیجه همان یک‌جا ایستادن و در جا زدن با دنیای پیرامون خود به تدریج بیگانه‌تر شدن، نتیجه این خواهد شد.»
همچنین، عمل بر مبناي پژوهش و دستاوردهاي علمي به لحاظ جلوگيري از اتلاف منابع و امكانات، افزايش دقت و سرعت و در نتيجه افزايش بهره‌وري در حوزه‌هاي مختلف از ضرورت‌هاي زندگي بشر در دنياي كنوني است.
در سال‌هاي اخير جايگاه پژوهش و پژوهشگري در كشور ما نسبت به گذشته ارتقاي چشمگيري يافته اما با وجود اين هنوز براي رسيدن به مرز استاندارد، فاصله‌هاي زيادي وجود دارد. بايد فرهنگ ارايه تحقيق و پژوهش و استفاده از يافته‌هاي پژوهشي در جامعه نهادينه شود. پويايى علم در گرو پژوهش است و بسترى كه علم در آن توسعه پيدا مى كند، دانشگاه است. اگر در دانشگاه پژوهش نباشد، علم رو به زوال مى رود یا حداقل دچار ركود مى شود

منطق پژوهش:

پژوهش، فرايندي منطقي و معقول است كه هدف آن كشف روابط بين پديدارها است. به دليل نظم و ترتيب حاكم بر پديدارها و رويدادها، امكان تنظيم قوانين، اصول و نظريه‌ها در رشته‌هاي گوناگون فراهم شده است و اين قوانين و اصول و نظريه‌ها، به نوبة خود گوياي نظم و همساني موجود در پديده‌هاست.

اركان پژوهش:
1. اطلاعات:

2. پردازش: (مسير عبور از اطلاعات به يافته‌هاي جديد، پردازش و تحليل روشمند است)
3. داراي انتظام: (پژوهش بايد داراي انضباط، چارچوب، ضابطه و قواعد معين باشد)
4. تعلق به گسترة‌ خاص: (پژوهش به يك گستردة‌ معين از علوم تعلق دارد. پژوهش چيزي جز حل روشمند يك مسئله نيست و مسئله به يكي از حوزه‌هاي معرفتي تعلق دارد. تعيين دقيق گسترة پژوهش در پيشبرد صحيح پژوهش نقش به سزايي دارد.)
5. هويت جمعي: (هر برنامه پژوهشي، به دليل تعلق به گستره‌اي خاص، ‌عضوي از هويت جمعي علم است و در خانواده علم، جايگاه خاصي پيدا مي‌كند و به عنوان عنصري از سيستم معين و شبكه‌اي خاص، ‌نقش ايفا مي‌كند)
6. نوآوري: (در برنامه پژوهشي هدف، توليد يافته‌هاي «جديد» علمي است. پژوهش گر در مقام دست‌يابي به امري است كه تاكنون به دست نيامده است. نوآوري ابعاد مختلفي دارد: دست‌يابي به پرسش و مسئله جديد، ارائه نظريه‌اي جديد، وصول به روش جديد، مفهوم‌سازي تازه ـ اساساً تفاوت پژوهش با تعليم، همان تفاوت ميان توليد و انتقال است ـ)

كاركرد پژوهش:

– پژوهش دانش نو مي‌آفريند.

-پژوهش امكان كشف كاربرد تازة دانش كهن را فراهم مي‌سازد.

- پژوهش به آموزش بهتر مي‌انجامد، چرا كه دانش نو و برنامه‌هاي آموزشي، مكمل يكديگرند.

- پژوهش مي‌تواند منبع درآمد باشد. پژوهشي كه سرمايه‌اي براي انجام آن در نظر گرفته مي‌شود يك منبع مالي است.

- پژوهش موجب حل مسأله‌ها و تضادهاي جامعه مي‌شود.

-پژوهش به بشر اين توانايي را مي‌دهد كه بهتر با دنياي پيرامون خود رابطه برقرار كند و به اهدافش دست يابد.

-پژوهش موجب پيشرفت جامعه مي‌شود.

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به منظور گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه، روز 25 آذر از سوي «شوراي فرهنگ عمومي كشور» به نام روز پژوهش نام‌گذاري شد. وزارت علوم تحقيقات و فناوري نيز از سال 1379 چهارمين هفته آذر ماه را به نام هفتة پژوهش نام‌گذاري كرد و از سال 1384 اين نام به «هفته پژوهش و فناوري» تغيير يافت .ارج نهادن به مقام شامخ پژوهشگران و تجليل از پژوهشگران برتر، شناسايي و طرح مشكلات و چالش‌هاي پيش روي و ارتقاء سطح پژوهش و فناوري در كشور از جمله اهداف اين اقدام بود. در اين راستا هر سال مراسم هفتة پژوهش با مشاركت بيشتر دستگاه‌هاي اجرايي كشور برگزار مي‌شود. تقدير از مقالات برتر، تقدير از پژوهشگران‌ نمونه، تقدير از مدير تحقيق نمونه، تقدير از پروژه‌هاي برتر و انتشار كارنامه پژوهشي در هر سال از مهم‌ترين برنامه‌هاي اين هفته است.

اهداف هفته پژوهش:

-   بزرگداشت پژوهش و پژوهشگر

-   انتشار عملكرد پژوهشي بخش‌هاي پژوهشي، توان‌مندي‌ها و جهت‌گيري‌هاي پژوهشي و اعلام نيازهاي پژوهشي

-   ايجاد فرصت مناسب جهت تقويت تعامل بين بخش‌هاي مرتبط با پژوهش

-   استفاده از فرصت ايجاد شده جهت ترويج فرهنگ پژوهش و تشويق پژوهشگران بالقوه

جمع بندي:

موفقيت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند كه با تكيه بر ابتكارات خلاقيت‌هاي به وديعه نهاده شده از سوي خداي متعال در وجود بشر و بهره برداري از قدرت شگرف انديشه آدمي صورت گرفته، فضاي زندگي جديدي را براي انسان‌ها به ارمغان آورده است. اين فضاي جديد و اين تمدن نوظهور كه خود برخاسته از تعاملات عميق ميان تمدني و ميان فرهنگي است، موجد خواست‌ها، نيازها، انديشه‌ها مسائل و مشكلاتي است كه به نوبه خود توسعه علم و انديشه را مي‌طلبند. در اين مسير انديشه‌هاي ژرف در قالب پژوهش‌هاي بنيادين صورت بحث پذير به خود مي‌گيرند و دستمايه انجام پژوهش‌هاي كاربردي مي‌شوند تا خواست‌ها و نيازها را پاسخ گويند و راه‌حل‌هاي بهتر و بيشتري براي مسائل و  مشكلات جوامع بشري پيشنهاد كنند و همين جاست كه نقش موثر و سهم بسزاي بخش تحقيقات در روند تحولات جوامع آشكار مي‌شود.‌ تحولات زندگي بشر در قرن بيستم نشان از گسترش روز افزون اهميت علم و تحقيق داشت، به ويژه در نيمه  دوم اين قرن كشورهاي صنعتي و در حال توسعه با آگاهي از نقش پژوهش در خلق فن‌آوري و شتاب‌دهي براي توسعه، عمده توجه خود را مصروف تقويت و ارتقاي بخش تحقيق نموده اند. از اين روست كه مي‌توان گفت بين پيشرفت بخش تحقيق و شتاب توسعه فراگير و پايدار در هر كشور ارتباط مستقيم برقرار است.

نقش پژوهش در توسعه همه‌جانبه پايدار چنان برجسته و انكارناپذير است كه مي‌توان آن را بدون ترديد نيروي محرك توسعه در همه حوزه‌ها اعم از فرهنگ، اقتصاد، سياست و جامعه دانست. اما علي رغم اعتراف و اذعان نسبت به اهميت مقوله پژوهش، اين حوزه با دشواري‌هاي ساختاري و عملكردي فراواني مواجه است.