دانشکده پرستاری

اسلام به سالمندان ارج می نهد و بسیار حرمت قائل است و به رعایت حقوق و احترام آنان سفارش کرده و به بهره گیری از تجارب و افکار پخته آنان تشویق می کند.
خود" بزرگسالی " و" سن بالا" در فرهنگ دینی ما احترام دارد. این سخن پیامبر خدا( ص) است :"هرکس فضیلت و مقام یک بزرگ را به خاطر سن و سالش بشناسد و اورا مورد احترام قرار دهد، خدای متعال او را از هراس و نگرانی روز قیامت ایمن می دارد."
این سخن را نیز از حضرت علی (ع) به یاد داشته باشیم که فرمود :
" دانشمند را به خاطر علمش و بزرگسال را به خاطر سن او ، باید احترام کرد."
رسول خدا (ص) فرمود:" برکت و خیر ماندگار ، همراه بزرگتر های شماست . در سخن دیگر فرمود پیرمرد در میان خانواده اش همچون یک پیامبر در میان امتش است."

همه پیران یک جور پیر نمی شوند ؛ به طوری که در این مسئله ارزش های اجتماعی مطرح است. در بعضی جاها، سالمندی اوج منزلت است، اما برخی جاها اینگونه نیست. به عنوان مثال شنیده ایم که در بین سرخ پوستان و اسکیموها، وقتی افراد پیر می شوند، قبیله خود را ترک می کنند. روایتی هم هست که در بین عشایر ایران هم چنین رسمی وجود دارد، در بین بویر احمدی ها و بختیاری ها، سالمندانی که نمی توانند قبیله را همراهی کنند، می گذارند و کوچ می کنند".

مقايسه ديروز و امروز

به موازات تحولات اجتماعي ـ اقتصادي، و نيز دگرگوني‌هاي فرهنگي و ارزشي، موقعيت سالخوردگان و ارزش سالمندي در جوامع معاصر تغيير مي‌كند. مطابق نظريه مدرنيته، سالمندان ساكن در شهرهاي جديد داراي منزلت كمتري هستند. براساس معيارها و ملاك‌هاي زير، مي‌توان وضع سالمندان در جوامع گذشته (سنتي) و معاصر (صنعتي) را مقايسه كرد و علل كاهش اهميت، اقتدار و ارزش آنان در جوامع معاصر و بروز شرايط نامناسب زندگي براي آنها را شناخت.

1. كاهش ميزان اعتقاد به سنت‌ها و ارزشمند بودن سالمندي: در جوامع سنتي، سنت‌هاي اجتماعي همراه با اعتقادات و باورهاي مذهبي به نحوي است كه سالمندي را مرحله ارزشمندي از زندگي محسوب مي‌كند و سالمندان را مورد حمايت قرار مي‌دهد. به اين ترتيب، نه تنها سالمندان از متن زندگي خانوادگي و اجتماعي طرد نمي‌شوند، بلكه به نوعي در رأس هرم اقتدار جامعه و خانواده قرار مي‌گيرند و جوان‌ترها موظف مي‌شوند ضمن حفاظت و مراقبت از آنها، به اقتدار آنها هم گردن بنهند. برخي از مطالعات حاكي از رابطه مثبت بين ميزان پايبندي اعضاي خانواده به مذهب و جايگاه بهتر سالمندان خانواده است. اين در حالي است كه با تضعيف سنت‌ها و باورهاي مذهبي در جوامع صنعتي، نسل جوان خود را به لحاظ اخلاقي و مذهبي، كمتر موظف به حمايت و اطاعت از سالمندان مي‌داند.

2. تغيير سازوكارهاي انتقال دانش و تجربيات

3. كاهش مشاركت سالمندان در فرآيند توليد اقتصادي

4. افزايش شكاف نسل‌ها

5. تغيير در معماري خانه‌ها