دانشکده پرستاری

جدول بايد و نبايدهاي افزايش كيفيت شير مادر

شيردهي، فرآيندي است كه به سبب آن، علاوه بر كودك، مادر نيز نيازمند مراقبت است. از آنجا كه شيرمادر در اغلب موارد تغذيه انحصاري كودكان در شش ماه نخست زندگي محسوب مي‌شود و هر آنچه مادر دريافت كند، به بدن نوزاد منتقل مي‌شود، اجتناب از مصرف برخي موادغذايي كمك زيادي به ادامه فرآيند شيرسازي كرده و از بسياري ناراحتي‌هاي جسماني كودك پيشگيري
مي‌كند.
مطالعات بسياري حاكي از آن است كودكان متولد شده از والدين با سابقه آلرژي، استعداد بيشتري براي حساسيت نسبت به همان موادغذايي دارند بنابراين والدين در دوران شيردهي نيز بايد از مصرف موادغذايي كه از گذشته نيز به آن حساسيت داشته‌اند بپرهيزند تا امكان بروز عوارضي مانند كوليك و راش پوستي كاهش پيدا كند.
اهميت اين مسئله چنان است كه متخصصان ثابت كرده‌اند زناني كه در دوران بارداري و تا پايان دوران شيردهي از موادغذايي كه خود و خانواده نسبت به آن حساسيت داشته‌اند، پرهيز كرده‌اند كمتر علائم آلرژي در كودكان‌شان ديده شده است.
نوشيدني‌هاي ايزوتونيك مانند نوشابه‌هاي ورزشي كه معمولاً حاوي مقاديري سديم، كلسيم، پتاسيم و ديگر مواد مورد نياز بدن است، آثار مثبتي بر زنان شيرده نخواهند داشت. اين قبيل فرآورده‌ها بخصوص پس از انجام فعاليت سنگين مانند ورزش به دليل قابليت تفكيك يوني، براي زنان شيرده توصيه نمي‌شود.
علاوه بر اين نوشيدني‌هاي صنعتي شيرين به دليل احتمال افزايش ميزان قندخون، گزينه مناسبي در دوران شيردهي محسوب نمي‌شوند.
از ديگر موادغذايي كه مصرف آن در اين دوران مضر شناخته شده، تركيبات حاوي موادنگهدارنده و رنگي است.
اين قبيل موادغذايي شامل مواد پرخطري مانند رنگزاي ردآمين و زرد متانيل بوده كه عملكرد كبد را مختل كرده و احتمال ابتلا به سرطان را افزايش مي‌دهد.
اين در حالي است كه مصرف شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي نيز در طولاني‌مدت باعث سرطان مثانه مي‌شود. از آنجا كه نق‌نق كودكان و نفخ شكم نوزادان ارتباط زيادي با تكامل ناكامل دستگاه گوارش آنان دارد، حذف برخي موادغذايي در رژيم مادر شيرده، باعث رفع ناراحتي‌هاي گوارشي كودك مي‌شود.
كلم بروكلي، باقلا، لوبيا، كلم بروكسل، كلم، ذرت، فلفل تند، تخم‌مرغ، گل كلم، پياز، سير، بادام زميني، سويا، گوجه‌فرنگي و گندم از موادغذايي است كه بهتر است در چند ماه نخست پس از زايمان مصرف نشود زيرا كودكان چند ماه پس از تولد به تدريج از رشد بهتري از دستگاه گوارش برخوردار شده و قدرت هضم اين قبيل موادغذايي منتقل شده از شير مادر را پيدا مي‌كنند.
شير گاو، شايع‌ترين عامل آلرژي غذايي است. زناني كه سابقه خانوادگي آلرژي نسبت به شير گاو دارند بهتر است از مصرف آن صرف نظر كنند و ديگر محصولات لبني را جايگزين آن كنند تا كودك آنها كمتر در معرض ابتلا به اگزما و كهير قرار گيرد.
توصيه مي‌شود افرادي كه به نوعي خاص از ماهي آلرژي دارند از مصرف آن در اين دوران نيز خودداري كنند. زياده‌روي در مصرف مركبات، گوجه‌فرنگي و ديگر منابع غني از ويتامين ث در دوران شيردهي باعث بروز بثورات جلدي در ناحيه پشت گردن نوزادان مي‌شود.
اگرچه مقادير كمي از كافئين براي بدن مفيد است اما دريافت بيش از اندازه كافئين در رژيم غذايي، موجب انباشته شدن آن در بدن كودك شده و باعث ايجاد حالت خواب‌آلودگي مي‌شود.
علاوه بر اين رژيم‌هاي غذايي پرچرب و پرادويه، طعم شير را تغيير داده و تمايل كودك را به خوردن و تغذيه كاهش مي‌دهد.
همچنين مصرف فلفل قرمز توسط مادر در دوران شيردهي باعث التهاب پوست و خارش مقعد نوزادان شده و موجب بي‌قراري آنان مي‌شود.